verhalen

In één van de galerijen van het Koninklijk Paleis in Belgrado staat een beeld van de Kroatische artiest Ivan Mestrović. Prachtig uitgelicht onder de bogengalerij symboliseert het het optimisme waarmee romantici het nieuwe Koninkrijk van Slovenen, Kroaten en Serviërs begroetten.

Mestrović gold in die jaren als de huisbeeldhouwer van koning Aleksandar Karađorđević, ‘de vereniger’ die het paleis liet bouwen. Het nieuwe koninkrijk met de lange naam, dat later zou worden omgedoopt in Joegoslavië, was voor Mestrović een harmonieus samengaan van de Zuid-Slavische volkeren, en bovenal een bevrijding van ‘zijn’ Kroatië van de Oostenrijks-Hongaarse overheersing.

Het was dan ook een koude douche toen premier Milenko Vesnić hem toebeet: ‘Als jullie denken dat we hier allemaal als gelijken staan, dan hebben jullie de situatie nog niet goed begrepen’. Mestrović tekende het voorval op in zijn memoires, inmidddels gedesillusioneerd met Joegoslavië.

Door Joost van Egmond

Dit artikel verscheen in 2014 in dagblad Trouw/De Verdieping als aflevering in een serie over de Eerste Wereldoorlog

Vesnić claimde voor zijn land Servië de overwinning in de oorlog, die ten koste van enorme offers was behaald. Servië was bovendien met Montenegro het enige land dat als zelfstandige staat tot Joegoslavië toetrad. Vesnić zag Servië graag als de bevrijder van de andere volken in Joegoslavië. Maar die bevrijding had een prijs. Servië was wat Vesnić en vele anderen betrof de baas.